Bitka na Galipolju: 15.700 bosanskih i sandžačkih dobrovoljaca na ratištu Čanakkale

Povodom obilježavanja 100. godišnjice kopnene bitke na Canakkaleu 24. i 25. aprila će u Turskoj biti održan niz manifestavija, kojima će, pored državnog vrha Turske, prisustvovati predsjednici 21 zemlje, te šefovi parlamenata, premijeri, ministri, ambasadori i drugi visoki zvaničnici zemalja iz svih dijelova svijeta.

Tim povodom donosimo manje poznate informacije o učešću Bošnjaka u Bitci na Galipolju.
Galipoljska bitka jedna je od najkrvavijih bitaka Prvog svjetskog rata. Vodila se od 25. travnja 1915. do 6. siječnja 1916. godine.

Turski autor Mehmed Niyazi Özdemir u knjizi “ČANAKKALE”   Prijevod s turskoga: Avdija Salković Izdavač: El-Kelimeh

BOŠNJAČKA ŽRTVA NA ČANAKKALEU. Osmanlijska država, koja je vodila borbe na Srednjem istoku, Balkanu, Kavkazu, te na još mnogim ratištima, i pored natčovječanske borbe i miliona poginulih i stradalih zauzimala je mjesto u redovima gubitnika. Međutim, uprkos svemu, vezanost balkanskih muslimana za Osmanlije trajala je i tokom Prvog svjetskog rata. Osmansko carstvo je nakon poraza u Balkanskim ratovima napustilo Sandžak. Uslijedio je Prvi svjetski rat. I pored toga što su veze sandžačkih Bošnjaka s Osmanlijama bile naglo pokidane, na hiljade Sandžaklija, tzv. “đurumlija”, dobrovoljno je pristupilo redovima osmanlijske vojske te na Galiciji ratovalo protiv Rusa. Oni preživjeli prešli su u Anadoliju, priklju­čili se Oslobodilačkom ratu i nastanili se u raznim dijelovima zemlje. Tek mali dio njih uspio je vratiti se u Sandžak.[2] Broj bosanskih i sandžačkih dobrovoljaca koji su došli na ratište Čanakkale, a koji su i nakon toga ostali da se bore, iznosi oko 15.700 ljudi.[3] Svi oni bili su mlađi od dvadeset četiri godine. Bošnjaci se bili odazvali odbrani Hilafeta, u vrijeme kada su mnoge zemlje i narodi što su se nalazili u sastavu osmanske države okrenuli leđa Carevini. Na čelu onih koji su organizovali ovu vojsku dobrovoljaca nala­zili su se Riza-beg Muratbegović iz Novog Pazara i Ahmet-aga Hamzagić iz Tutina.[4] Borba za Istanbul doživljavana je kao borba za islam. Osim u ljudstvu, Bošnjaci su također pomogli i imetkom. Sakupljeni novac i    nakit poslali su Fevzi Čakmak-paši, koji je izvjesno vrijeme obavljao funkciju mutasarrifa u sandžačkom gradu Taslidži (današnja Pljevlja). Danas se o bošnjačkoj žrtvi na Čanakkaleu, nažalost, jedva da ikoliko zna. Zato, ovaj dio historije, svakako predstavlja jednu neistraženu tačku cjelokupne bošnjačke historije pa, kao takav, zaslužuje djetaljniju historiografsku analizu i prilaz iz više naučnih i polithistorijskih aspekata.

Kompletan tekst na linku:
Bošnjačka žrtva na Galipolju – Čanakkale: 15700 Bošnjaka se borila za Halifat