Kakva su u svijetu prava roditelja u istopolnim zajednicama?
Većina država, koja dozvoljava istopolne brakove takođe dozvoljava lezbejskim parovima da koriste tretman oplodnje kako bi započele porodicu, služeći se spermom donatora o jajašcetom jedne od dvije moguće majke.
Postati roditelj za neke parove u istopolnim zajednicama je teška borba zbog činjenice da manje od jedne petine država daje prava na usvajanje, dok se ograničava mogućnost surogat roditeljstva ili van tjelesne oplodnje.
Kakva je situacija po pitanju roditeljstva za istopolne parove u svijetu?
Usvajanje: Lakše je reći nego uraditi
Gotovo 40 država, ili manje od jedne petine članica Ujedinjenih nacija kojih ima 193, dozvoljava istopolnim parovima da usvoje djecu, prema navodima Međunarodne asocijacije lezbejki, gejeva, biseksualnih i interseksualnih osoba (ILGA).
Locirane najvećim dijelom u Evropi, Sjevernoj i Latinskoj Americi, to su uveliko iste države koje su dozvolile sklapanje istpolnih brakova ili građanskih partnerstava.
Holandija je 2001. postala prva država na svijetu koja je istopolnim parovima dozvolila usvajanje djece, a 22 evropske države, devet saveznih država u Americi te Južna Afrika, Izrael, Tajvan, Australija i Novi Zeland od tada su slijedili isti put.
- Kongres SAD usvojio zakon koji štiti istopolne brakove u celoj zemlji
- Šta sve ne možete kada ste LGBT+ osoba u Srbiji
- Zašto je pominjanje LGBT u knjizi za decu uzbunilo desničare u Mađarskoj?
Ali, s obzirom da je relativno mali broj djece dostupan za usvajanje u tim zemljama, mnogi istopolni parovi pokušavaju da sami dobiju djecu.
Za muškarce, rješenje je često upotreba sperme jednog od partnera i surogat majka, dok je za lezbejske parove to korišćenje sperme donatora kako bi se oplodilo jajašce jedne od majki.
Nije lako postati drugi roditelj
Po zakonu o istopolnim brakovima, oba roditelja mogu da zajedno usvoje dijete.
Većina država, koja dozvoljava istopolne brakove takođe dozvoljava lezbejskim parovima da koriste tretman oplodnje kako bi započele porodicu, služeći se spermom donatora i jajašcetom jedne od dvije moguće majke.
Ali u Francuskoj, lezbejski parovi dobili su pristup tretmanima oplodnje tek 2021., osam godina nakon što je na snagu stupio žestoko osporavani zakon o istopolnim brakovima.
Surogat majčinstvo: Sporna tačka
Mnogi gej muškarci polažu svoje nade u dobivanje djeteta putem surogat majčinstva. Ali, surogat majčinstvo je zabranjeno u mnogim evropskim državama, među kojima su Francuska, Njemačka, Italija, Španija i Švedska.
Azijske države, Tajland i Indija, bile su vodeće destinacije za komercijalno surogat majčinstvo u prošlosti, ali je takva praksa ograničena posljednjih godina.
Međutim, dok je surogat majčinstvo legalno u Kanadi, kao i u mnogim dijelovima Sjedinjenih Država, status roditelja može često biti nesiguran po njihovom povratku u Evropu.
U Italiji, na primjer, desničarska vlada premijerke Giorgie Meloni, koja je došla na vlast prošle godine, obećavajući da održava tradicionalne porodične vrijednosti, rekla je lokalnim vlastima da prestanu sa upisivanjem djece rođene u inostranstvu u istopolnim zajednicama.
Samo šačica država izričito daje pravo surogat majčinstva za gej parove, među njima su Južna Afrika, Izrael i Kuba.
Ukrajina, koja je bila ključna destinacija za parove koji su tražili surogat majke prije invazije Rusije u februaru 2022., dozvoljava samo vjenčanim i heteroseksualnim parovima da se upišu za usvajanje. Rusija brani strancima dobijanje djece uz pomoć surogat majki.
