16. april (travanj) (16.4.) je 106. dan godine po gregorijanskom kalendaru (107. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 259 dana.
Događaji
862 – Okrug Columbia ukinuo ropstvo.
1912 – Harriet Quimby postala prva žena pilot koja je preletjela La Manche.
1913 – Prvi balkanski rat: Zaključeno primirje između bugarske vojske i Turaka.
1945 – Dan oslobođenja grada Maglaja u Drugom svjetskom ratu
1993 – Ujutro u selu Ahmići dogodio se je genocid nad Bošnjacima kad su pripadnici Hrvatskog vijeća odbrane “Jokeri”, “Vitezovi” i brigada “Nikola Šubić Zrinjski” potpomognuti komšijama iz sela napali nenauružane bošnjačke civile i ubile 116 od njih. Selo Ahmići je uništeno. Porušeno je oko 180 kuća, minirane su obje džamije, zapaljena i srušena je i Osnovna škola u Ahmićima.
Rođeni
936 – As-Sulami, islamski mističar i sufist
1844 – Anatole France, francuski književnik i dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1921. godine
1867 – Wilbur Wright, američki pionir aviacije i graditelj aviona
1889 – Sir Charles Spencer Chaplin (London, 16. april 1889. – Cousier-sur-Vevey, 25. decembar 1977.), britanski glumac, zvijezda nijemog filma, režiser, scenarista i muzičar. Chaplin je jedan od najkreativnijih i najutjecajnijih osoba u eri nijemog filma. U svojim filmovima je nastupao kao glumac, režiser, scenarist, producent i kompozitor muzike. Karijera mu se protegnula na 65 godina, od pozorišta u Engleskoj u kojima je nastupao kao dječak, pa sve skoro do smrti u 88. godini.
Njegov glavni lik bio je “Skitnica”, lutalica otmjenog držanja i džentlmenskog ponašanja. Lik nosi uski kaput, prevelike hlače i cipele, polucilindar te bambusov štap, a zaštitni znak su mu potkresani brkovi.
1921 – Peter Ustinov, veliki Europljanin, kozmopolit, književnik, glumac i režiser
1924 – Henry Mancini, američki kompozitor filmske muzike
1927 – Papa Benedikt XVI (latinski: Benedictus PP. XVI, građansko ime Joseph Alois Ratzinger, rođen 16. aprila 1927. u Marktl am Inn, Bavarska, Njemačka) je penzionisani poglavar Rimokatoličke crkve. On je 19. aprila 2005. u četvrtom krugu izbora i poslije 26 sati konklave, izabran za nasljednika Ivana Pavla II. Papa Benedikt XVI posjeduje kako njemačko tako i vatikansko državljanstvo.
Benedikt XVI, koji je po crkvenim zapisima 265. Papa u historiji Katoličke crkve, je bio dekan Kardinalskog kolegija i voditelj Kongregacije za nauku vjere. Brojao se među najvažnije Kardinale i važio, pored Kardinalskog sekretera Angelo Sodano (koji je bio diplomatska i crkvena desna ruka Pape Ivana Pavla II), kao desna ruka Ivana Pavla II u teološkim pitanjima. Benedikt XVI se smatrao kao veoma konzervativan.
28. februara 2013. je i zvanično odstupio sa položaja. Konklava za izbor nasljednika je održana 12. i 13. marta 2013., nakon koje je izabran papa Franjo.
1939 – Boris Dvornik (Split, 16. april 1939. – Split, 24. mart 2008. godine) je bio hrvatski pozorišni, televizijski i filmski glumac, režiser i scenarist.
Boris Dvornik je rođen 16. aprila 1939. godine u Splitu u porodici drvosječe. Svoj talent za glumu otkrio je u djetinjstvu, dok je nastupao u dječjim predstavama. Nakon školovanja za električara, počeo se profesionalno baviti glumom. Završio je Srednju glumačku školu u Novom Sadu, a kasnije se upisao na Pozorišnu akademiju Univerziteta u Zagrebu.
Na filmu je debitovao 1960. godine u filmu Francea Štiglica Deveti krug, s tematikom holokausta. Glumio je mladića koji za vrijeme rata pokušava spasiti mladu Židovku oženivši se njome. Nakon filma stekao je veliku popularnost, koju potom učvršćuje igrajući savremene likove u komedijama Martin u oblacima (1961.) i Prekobrojna (1962.) Branka Bauera. Ovo je načinilo od Borisa Dvornika jednu od velikih zvijezda kinematografije bivše Jugoslavije, slično Ljubiši Samardžiću, Mileni Dravić i Velimiru Bati Živojinoviću (s kojim je kasnije razvio blisko prijateljstvo).
Do sredine 1960ih godina Dvornik je nastupao uglavnom u komedijama, a od 1966. godine počinje se s velikim uspjehom pojavljivati i u filmovima s tematikom iz Narodnooslobodilačkog rata. Za uloge u filmovima Most (Hajrudin Krvavac, 1969.) i Kad čuješ zvona (Antun Vrdoljak, 1969.) nagrađen je Zlatnom arenom na festivalu u Puli. Za ulogu u ratnom filmu U gori raste zelen bor (Antun Vrdoljak, 1971.) i za ulogu šofera-zavodnika u Opkladi (Zdravko Randić, 1971.) osvojio je Srebrnu arenu. Nastupio je u više od 40 dugometražnih igranih filmova (nerijetko je nastupao i u kratkometražnim), u mnogim televizijskim dramama i u više televizijskih serija.
Zenit popularnosti Borisa Dvornika je došao 1970ih ulogom Roka Prča u kultnoj seriji “Naše malo misto”, a potom i ulogom brijača u seriji “Velo misto”. Nakon što je stekao status jednog od napriznatijih glumaca bivše Jugoslavije, Boris Dvornik uglavnom je radio u Hrvatskom narodnom teatru u svom rodnom Splitu.
Velimir Bata Živojinović i Dvornik su se 1991. godine odrekli jedan drugoga u nizu otvorenih pisama, u gesti koja je bila viđena kao simbol raspada SFRJ. 2004. godine objavljeno je da su se njih dvojica pokušala pomiriti, a javno pomirenje bilo je 2006. godine putem video linka između Splita i Beograda. Živojinović je izjavio da “poslednjih godina nije bilo mržnje između nas”, a Dvornik se nadovezao da je to bio “samo nesporazum”.
Tokom godina Boris Dvornik je razvio blisko prijateljstvo s Antunom Vrdoljakom. On ga je nagovorio na učestvovanje u politici, te je na izborima 1992. godine kao kandidat Hrvatske demokratske zajednice izabran u Hrvatski sabor, iz kojeg se uskoro povukao.
Posljednjih godina Dvornikova karijera patila je od posljedica moždanog udara i njegovog alkoholizma, koji se manifestirao u nizu incidenata, od kojih je najpoznatiji napad na promatračicu GONG-a na hrvatskim predsjedničkim izborima 2005. godine.
Umro je 24. marta 2008. od moždanog udara.
Dva sina Borisa Dvornika – Dino i Dean Dvornik – poznati su pop muzičari.
1939 – Dusty Springfield, britanska soul pjevačica
1940 – Margrethe II, danska kraljica
1947 – Kareem Abdul-Jabbar, američki košarkaš
1953 – Amir Talić, bosanskohercegovački pisac
1978 – Adnan Čustović, bosanskohercegovački nogometaš
Umrli
1731 – Daniel Defoe (Cripplegate, 1660. – Moorgate, 16. april 1731.), engleski pisac i novinar.
Iako rođen kao Daniel Foe, sin Jamesa Foea, mesara iz Londona, on je sebi kasnije dodao ispred prezimena “De” kako bi mu ime zvučalo kao imena tadašnjih aristokrata. Postao je poznati pisac u vrijeme prvih novela na engleskom jeziku.
Najpoznatije Defoeova novela, Robinson Crusoe (1719.), je priča o čovjeku koji je jedini preživio brodolom, te stigao na pusto ostrvo. Pokušao je preživjeti prolazeći kroz mnoge avanture.
Pretpostavlja se da je autor dobio inspiraciju kada je čuo za istiniti događaj o Alexanderu Selkirku.
1828 – Francisco José de Goya y Lucientes (Fuendetodos, 30. mart 1746. – Bordeaux, 16. april 1828.), španski slikar
Rođen je u malom mjestu Fuendetodos, ali je uglavnom živio u Madridu. U Zaragozi je sa 14 godina učio od slikara Joséa Luzanana, prijatelja Goyinog oca. Vjenčao se sa Josefom Bayeu, sestrom Francisca Bayeua 1773.
Godine 1786., nakon prvih uspjeha s kartonima za kraljevsku manufakturu, postaje dvorski slikar i u tom je svojstvu slikao gotovo puna četiri desetljeća. Poslije Velázqueza, Goya je najveća pojava u španskom slikarstvu, majstor koji je mimo shema rokokoa i klasicizma duboko zahvatio u stvarnost svog doba i svoje sredine. Goyino je djelo po tematici svestrano. Slikao je prizore iz seljačkog života, stravične scene iz pobuna i ludnica, te kartone za tapiserije, no vrhunac svog stvaranja dosegao je u portretu. Kao dvorski slikar Goya je desetljećima portretirao vladare, aristokraciju, generale i ministre, vojvode i vojvotkinje, ostvarujući njihove maske genijalnom pronicivošću.
1990 – Greta Garbo, švedska glumica
2010 – Rasim Delić (4. februar 1949. – 16. april 2010. godine) bio je general Armije Republike Bosne i Hercegovine i drugi načelnik Generalštaba Armije Republike BiH.
Vojnu akademiju Jugoslovenske narode armije je počeo 1967, a završio 1971. 1989. godine završio je dvogodišnju školu za komandni kadar. JNA napušta 13. aprila 1992. u činu potpukovnika. Od 8. juna 1993. do kraja rata u Bosni i Hercegovini komadant Armije RBiH. Nakon završetka rata u BiH, Delić je bio komadant zajedničke komande Vojske Federacije Bosne i Hercegovine. U penziju je otišao u septembru 2000. godine
Osuđen je na tri godine zatvora na sudu u Haagu po drugoj tački optužnice koja ga tereti za okrutno postupanje kao prekršaj pravila i običaja ratovanja, vezano za dešavanja u selu Livade i logoru Kamenica iz jula i augusta 1995. godine.
Umro u Sarajevu 16. aprila 2010. godine. Dženaza je obavljena 19. aprila i sahranjen je na mezarju Kovači, u Sarajevu.
Wikipedia
