Raiffeisen analiza: Različiti politički i ekonomski trendovi u Srednjoj i Istočnoj Evropi

„U odnosu na druge ključne zemlje eurozone, Austrija bilježi slabo poboljšanje ekonomske klime. Kao rezultat toga, privredni rast će vjerovatno biti usporen i u narednim kvartalima. Obzirom da su prognoze vezane za domaću potražnju i dalje slabe, stope rasta realnog BDP-a vjerovatno će biti slične nedavno zabilježenim (plus 0,2 procenta u odnosu na prethodni kvartal, u drugom kvartalu), sve do prvog kvartala 2015. godine. Nakon toga, može se očekivati ubrzavanje dinamike na osnovu privatne potrošnje i investicija, s tim da će rast i dalje biti umjeren, u odnosu na prethodna poboljšanja. Ovako projektovana putanja rezultira očekivanim stopama rasta BDP-a od 0,9 procenata u 2014. godini, nakon čega slijedi rast od 1,2 procenta i 1,9 procenta u 2015. godini i 2016. godini, respektivno”, izjavio je Peter Brezinschek, glavni analitičar Raiffeisen Researcha pri Raiffeisen Bank International AG (RBI), na početku svoje prezentacije strategije „Austrija i zemlje Srednje i Istočne Evrope“ za četvrti kvartal 2014. godine.

Dok je aktuelna stopa povećanja cijena u eurozoni znatno manja od 1 procenta, Austrija je u augustu zabilježila najveću stopu u eurozoni od 1,5 procenata (u odnosu na prethodnu godinu). Glavni faktori ove razlike su sektori restorana i hotela, komunikacija, rekreacije, prehrane i većine usluga. Posmatrano na nivou cijele 2014. godine, očekuje se da će inflacija u Austriji doseći 1,5 procenata i da će se inflatorna dinamika samo umjereno ubrzati u 2015. godini (1,7 procenata) i 2016. godini (1,9 procenata).

Srednja i Istočna Evropa: Šarolika slika robusnog rasta u Srednjoj Evropi i recesija u Rusiji i Ukrajini

“U Srednjoj i Istočnoj Evropa (SIE)[ Područje Srednje i Istočne Evrope (SIE) obuhvata regione Srednje Evrope (CE) sa Češkom Republikom, Poljskom, Slovačkom, Slovenijom i Mađarskom, dok se Jugoistočna Evropa (JIE) sastoji od Albanije, Bosne i Hercegovine, Bugarske, Hrvatske, Rumunije i Srbije, te Ostale zemlje Srednje i Istočne Evrope Ukrajinom, Bjelorusijom i Rusijom.] trenutno možemo vidjeti šaroliku sliku. U Srednjoj Evropi, BDP prognoze za 2014. godinu su i dalje su robusne te iznose 3,1 procenat za Poljsku, 2,6 procenata za Češku Republiku, 3,0 procenata za Mađarsku i 2,7 procenata za Slovačku. Naša ukupna prognoza rasta za Srednju Evropu se nije bitno promijenila te i dalje stoji na oko 3 procenta za 2014. godinu i 2015. godinu“, pojašnjava Brezinschek.

Najznačajnije smanjenje odnosi se na Jugoistočnu Evropu, gdje je poražavajući drugi kvartal u pogledu domaće potražnje za investicijama u Rumuniji primorao analitičare da značajno smanje stopu rasta prognoziranu za 2014. godinu i to sa 3,5 na 2 procenta. Pomenuto se odrazilo i na smanjenje prognoza za narednu godinu. Hrvatska i Srbija i dalje imaju poteškoće, s tim da se Hrvatska ni u 2015. godini, sedmu godinu za redom, vjerovatno neće uspjeti vratiti na stranu rasta. Obzirom da se nekoliko ključnih zemalja Srednje Evrope/Jugoistočne Evrope suočava s usporenom dinamikom, procjena rasta u Srednjoj i Istočnoj Evropi pala je na 1,2 procenta za ovu godinu i 2,2 procenta za narednu godinu (sa 2,0 procenta i 2,9 procenata). Brezinschek naglašava da, u većini zemalja Srednje i Istočne Evrope/Jugoistočne Evrope, ovaj slabiji oporavak eurozone ima mnogo značajniji efekat nego pad direktnih privrednih veza sa Rusijom.

„Izgledi vezani za Rusiju i Ukrajinu su i dalje loši, stoga smo ponovo umanjili naše prognoze BDP-a za 2015. godinu za ove dvije zemlje. Prema sadašnjim očekivanjima Rusija će ostvariti negativan rast od minus 0,3 procenta u 2014. godini, te samo 0,5 procenata u 2015. godini. Rusija se suočava sa dugim procesom prilagođavanja vezanim za opadajuću tendenciju potrošnje. Ukrajina sada mora pokušati reorganizovati svoje regionalne i ekonomske strukture. U tom pogledu očekujemo negativan rast od minus 7,0 procenata u 2014. godini i minus 2 procenta u 2015. godini”, zaključio je Brezinschek svoju prognozu rasta za regiju Srednje i Istočne Evrope.

Utjecaj na tržišta obveznica i devizna tržišta

Prostor načinjen ultra ekspanzivnom monetarnom politikom Evropske Centralne banke (ECB) i kašnjenje povećanja inflacije pokrenuli su dodatne špekulacije o smanjenjima kamatnih stopa u zemljama poput Poljske i Rumunije. Analitičari Raiffeisen Researcha očekuju dug period niskih vrijednosti ključnih stopa i stopa na tržištu novca, u 2015. godini.

Rezultatima ostvarenim u ljetnim mjesecima češka i poljska lokalna tržišta dužničkih vrijednosnih papira nadmašila su svoje regionalne partnere. Istovremeno, Rusija prednjači u gubicima, a slijede je Turska, Mađarska i Rumunija. Prema riječima Brezinscheka: „Nakon nagle rasprodaje u trećem kvartalu, očekuje se nastavak utrke do kraja godine, a u korist kratkoročnih obveznica Turske, Rumunije i Rusije. Oslanjajući se na čvrste argumente, duža dospijeća predlažemo isključivo za poljske i rumunske državne obveznice.“

Analitičari očekuju značajan rast vrijednosti američkog dolara u odnosu na euro. Takvo okruženje u kojem je izražena slabost eura obično ne ide u korist valutama Srednje i Istočne Evrope, uz izuzetak ruske rublje koja bi se u četvrtom kvartalu trebala oporaviti od nedavnog pada. U jednogodišnjoj perspektivi, najbolji rezultat u odnosu na euro trebali bi ostvariti poljski zloti.

Ciljna ATX vrijednost: 2.380 poena do kraja godine

Od početka trećeg kvartala do danas, ATX Bečke berze bilježi natprosječan pad od 8 procenata, uzrokovan ne samo upozorenjima u pogledu dobiti po osnovu visokovrijednih indeksa, nego i negativnim posljedicama krize u Ukrajini. Nasuprot tome, većina indeksa tržišta dionica u najvažnijim zemljama Srednje i Istočne Evrope ostvaruje pozitivne kvartalne rezultate. ATX trenutno pokazuje usklađeni PER od 17,8 procijenjen za 2014. godinu i 11,0 procijenjen za 2015. godinu. Pad cijena dionica tokom ljetnih mjeseci nadmašio je očekivanja analitičara Raiffeisen Centrobank (RCB), tako da trenutne tržišne cijene ukazuju na prilično loš scenario u pogledu ekonomskog razvoja, trendova zarade i geopolitičkih rizika. Stefan Maxian, glavni analitičar u RCB, pojašnjava: „Na osnovu našeg scenarija stabilizacije ekonomskih pokazatelja, kao i nedavno odobrenih monetarnih poticaja ECB-a, pozitivnih efekata slabosti eura na izvozno orijentirane kompanije, te pretpostavke da neće biti dodatnog povećanja geopolitičkih tenzija, lagani oporavak trebao bi se nastaviti do kraja godine. ATX bi, do kraja godine, trebao porasti na 2.380 poena, a u periodu od jedne godine na 2.450 poena.”

Privredne grane u fokusu: industrija, finansije, nafta i gas

Što se tiče pojedinačnih privrednih grana, analitičari RCB preporučuju ulaganje u dionice sektora industrije, finansija, nafte i gasa. U industrijskom sektoru, Tim za istraživanje kompanija pri RCB računa na pojedinačna imena koja ostvaruju dobit zahvaljujući dobrom nivou naloga u neevropskim zemljama i internim mjerama restrukture. Cijene dionica banaka će, u predstojećim sedmicama, ovisiti o očekivanjima tržišnih učesnika vezanim za rezultate Analize kvaliteta aktive (AQR), planirane za kraj oktobra. Analitičari RCB pretpostavljaju da će se odnos prema dionicama banaka popraviti nakon što prođe neizvjesnost povezana sa Analizom kvaliteta aktive, prevaziđe stres test u oktobru i bankarska supervizija pređe u nadležnost ECB. Predviđajući oporavak cijene nafte i uzimajući u obzir rast vrijednosti američkog dolara, analitičari RCB smatraju privlačnim i ulaganje u pojedine naftne i gasne kompanije.

Indikator