CIA ima bezbroj mračnih tajni, ali ova je najmračnija

U decenijama po završetku Drugog svjetskog rata, CIA i druge američke bezbjednosne agencije angažovale su najmanje 1.000 nacista kao špijune i obaveštajce tokom hladnog rata, pokazuju nedavno otkriveni zapisi i intervjui, objavio je ‘New York Times’

U zenitu hladnog rata 1950-ih godina, rukovodioci obavještajnih službi kao što su Allen Dules iz Centralne obaveštajne agencije (CIA) i J. Edgar Hoover iz Federalnog istražnog biroa (FBI), energično su angažovali nekadašnje naciste svih kategorija kao tajne, antisovjetske špijune, prenosi danas list “Newr York times” pozivajući se na objelodanjene podatke
Dokazi o povezanosti američke vlade sa nacističkim špijunima počeli su da izbijaju na vidjelo još ‘70-ih godina, ali na hiljade zapisa iz objelodanjenih dokumenata, zajedno sa intervjuima sa mnogobrojnim sadašnjim i bivšim vladinim zvaničnicima, danas pokazuju da je vladino angažovanje nacista bilo “daleko dublje” nego što se ranije znalo.

 

Allen Dules

 

Saznaje se i da su zvaničnici nastojali da zabašure te veze tokom najmanje pola vijeka poslije rata, navodi se u tekstu njujorškog lista.

 

Tokom 1980-ih, pozivajući se na “zaštitu povjerljivosti podataka”, zvaničnici FBI čak ni lovcima na naciste pri američkom Ministarstvu pravde nisu željeli da kažu šta znaju o 16 osumnjičenih nacista koji žive u SAD, a koji su tada, zapravo, svi radili kao obaveštajci FBI.

J. Edgar Hoover
Richard Brihtman, profesor holokausta na Američkom univerzitetu i član vladinog tima za objelodanjivanje dokumenata o ratnim zločinima, kaže da je moralnost regrutovanja bivših nacista rijetko kada uzimana u obzir.
 

“Sve je to proizišlo iz neke vrste panike, straha da su komunisti strahovito moćni i da mi nismo imali dovoljno aduta”, objašnjava on.

 

Američke obavještajne službe su vjerovale da je vrijednost koju je imala upotreba bivših nacista protiv Rusa odnosila prevagu nad onim što je jedan zvaničnik nazvao “moralnim propustima” u njihovoj službi Trećem rajhu.
 

Tako je CIA je unajmila jednog bivšef oficira SS snaga kao špijuna tokom 1950-ih, iako je zaključila da je on vjerovatno kriv za “manje ratne zločine”.

 

Nacisti obučavani za mogući napad Rusije

 

Otto von Bolschwing
Neki među angažovanim špijunima su, međutim, prije toga bili na vrlo visokim pozicijama u nacističkoj hijerarhiji, a jedan od njih je SS oficir Otto von Bolschwing, nekadašnji mentor i glavni pomoćnik Adolfa Eichmanna, tvorca antijevrejskog plana “Konačno rešenje”.
Podaci pokazuju da je CIA poslije rata ne samo unajmila njega kao špijuna u Evropi, već ga je preselila zajedno sa porodicom u New York 1954. Kada su Izraelci uhapsili Eichmanna, vlasti SAD su zaštitile Bolschwinga koji je mirno živio još 20 godina.

 

Nakon što je njegova prošlost otkrivena, Nijemac se odrekao državljanstva SAD, ali je ubrzo nakon toga umro.
Nacistički špijuni su za američke agencije 1950-ih i 1960-ih obavljali razne zadatke – od opasnih do trivijalnih, pa su tako obučavani za mogući napad Rusije, angažovani za proučavanje poštanskih marki sovjetskog bloka u potrazi za skrivenim značenjem ili infiltrirani u zone pod ruskom kontrolom, mada su se mnogi pokazali nedoraslim zadacima.
Koliko je poznato, nijedan od špijuna danas nije živ, navodi “New York Times”, uz napomenu da CIA nije željela da da komentar za ovaj članak.

 

Učestvovao u smrti 60.000 ljudi, od CIA dobijao platu od 1.700 dolara i dva boksa cigareta

 

Aleksandras Lileikis

 

Kada je američko Ministarstvo pravde pripremalo optužnicu protiv visokorangiranog saradnika nacista iz Bostona po imenu Aleksandras Lileikis, CIA je pokušala da interveniše.

 

Iz dokumenata same CIA proizilazi da je Lileikis bio povezan sa masakrom oko 60.000 Jevreja u Litvaniji, koji je izvršen automatskim pušakama. On je tokom rata radio “pod kontrolom Gestapoa”, a “moguće je i da je povezan s ubistvima Jevreja u Viljnusu”.

 

Uprkos tome, Agencija ga je angažovala 1952. kao špijuna u Istočnoj Njemačkoj, za platu od 1.700 dolara godišnje, uz dva boksa cigareta mjesečno. Time je otvoren put za njegovu emigraciju u SAD četiri godine kasnije.

 

Lileikis je 40 godina mirno živeo u Americi sve dok tužioci nisu otkrili njegovu nacističku prošlost i zatražili deportaciju 1994. godine.

 

Kada su zvaničnici CIA čuli za ove planove, advokat je nazvao Elija Rozenbauma iz odjeljenja za hvatanje nacista u Ministarstvu pravde i rekao mu: “Ne možete da zavedete ovaj sličaj”, rekao je Rozenbaum u jednom intervjuu.

 

Agencija nije htjela da na svjetlo dana izađu povjerljivi dokumenti o njihovom bivšem špijunu, rekao je Rozenbaum.

 

CIA je tada predložila dogovor: Ako Agencija bude primorana da odbije dokumente na koje postoje prigovori, tužioci će odustati od slučaja. To se nije desilo i Lileikis je naposlijetku deportovan. CIA je takođe od Kongresa sakrivala sve što je znala o prošlosti Lileikisa.

 

U povjerljivom memorandumu Obaveštajnom odboru Kongresa iz 1995. godine, CIA je priznala da ga je koristila kao špijuna, ali nije spominjala dokumente koji ga povezuju s masovnim ubistvima. “Nema dokaza da je Agencija bila svesna njegovih ratnih aktivnosti”, navodi se u ovom memorandumu.

 

 

(blic.rs)